Chuyển bộ gõ


Từ điển Tiếng Việt (Vietnamese Dictionary)
Äặng Trần Côn


Danh sÄ© Ä‘á»i Lê ý tông, không rõ năm sinh, năm mất, quê xã Nhân Mục (tục gá»i làng Má»c), huyện Thanh Trì, tỉnh Hà Äông (nay là Hà SÆ¡n Bình)

Ông thông minh, hiếu há»c, gặp lúc chúa Trịnh Giang cấm nhân dân Thăng Long không được để đèn sáng, hoặc đốt lá»­a ban đêm, ông phải đào hầm dÆ°á»›i đất thắp đèn mà há»c

Ông thi Ä‘á»— hÆ°Æ¡ng cống, được bổ Phủ há»c huấn đạo, rồi làm Tri huyện Thanh oai (Hà Äông) sau tháng Chiến khán ngá»± sá»­ đài, chẳng bao lâu thì mất, chÆ°a đến 40 tuổi. (Vá» cái chết của ông có sách chép: hình nhÆ° ông bị tá»™i, xá»­ án rồi mất trong tù)

Ông là tác giả khúc ngâm Chinh phụ lừng danh. TÆ°Æ¡ng truyá»n ông làm thÆ¡ khá nhiá»u, lúc còn trẻ có Ä‘Æ°a cho nữ sÄ© Äoàn Thị Äiểm xem. Bị chê thÆ¡ dở, ông cố gắng dồi mài, ít lâu sáng tác khúc ngâm Chinh phụ, khiến Äoàn Thị Äiểm phải phục rồi phiên dịch ra quốc âm

Sách Tang thÆ°Æ¡ng ngẫu lục ghi: Khoảng năm vá» già, ông làm ra khúc Chinh phụ ngâm, cả thảy đến mấy nghìn lá»i. Làm xong, Ä‘Æ°a Ngô Thì SÄ© xem, ông Ngô thán phục mà rằng:" Văn này đánh đổ cả lão Ngô này chá»› còn gì nữ"a. Khúc ngâm ấy ngÆ°á»i ta ghi chép, truyá»n sang đến tỉnh Quảng Äông, Quảng Tây ở Trung Quốc

Tác phẩm của ông Ä‘á»u bằng chữ Hán. Ngoài bản Chinh phụ ngâm còn có: Tiêu tÆ°Æ¡ng bát cảnh (thÆ¡), Bích câu kì ngá»™ (truyện thÆ¡), và các bài phú: TrÆ°Æ¡ng Hàng tÆ° thuần lô, TrÆ°Æ¡ng lÆ°Æ¡ng bố y, Khấu môn thanh

Tùng Niên Phạm Äình Hổ ghi nhận vá» Äặng Trần Côn:" Tính thích rượu, buông thả không chịu bó buá»™c trong khoang trÆ°á»ng ốc. Văn chÆ°Æ¡ng ông nổi tiếng lừng thiên hạ"



Giá»›i thiệu VNDIC.net | Plugin từ diển cho Firefox | Từ Ä‘iển cho Toolbar IE | Tra cứu nhanh cho IE | Vndic bookmarklet | Há»c từ vá»±ng | Vndic trên web của bạn

© Copyright 2006-2024 VNDIC.NET & VDICT.CO all rights reserved.